Benedetti & Grigi Montefalco Grechetto “Adone”

Hoewel wijnmaken heel arbeidsintensief boerenwerk is, is er eigenlijk maar weinig wat een wijnboer kan doen om een wijn een bepaalde smaak te geven, tenzij hij alle regels aan z’n laars lapt. Wijnmaken is eigenlijk meer een soort schapenhoeden, waarbij je de kudde druiven wel een beetje een richting op duwt met een goed getimede blaf, maar de kleur en krul van de wol is toch beperkt tot het gekozen ras. Gelukkig is De Wijnliefhebber een conservatief type, en is die verknocht geraakt aan bepaalde smaken, zoals het eikenhouten vat. Eerst was het eeuwenlang een noodzakelijk materiaal als brouwvat en vervoersmiddel, tot de uitvinding van het roestvrijstalen vat het een nostalgisch en antiek hulpmiddel had kunnen maken. Behalve dan dat het zelf ook smaken afgeeft, en die smaken lusten we erg graag in ons glaasje Chardonnay of Pinot Noir.

© Benedetti & Grigi (2020) de wijnkelder met hun eiken vaten!

Nu we meer keuzes hebben om onze wijn in te maken en bewaren, kunnen we met het eikenhout bewust een smaak toevoegen op de enige manier dat het eigenlijk toegestaan is (als een soort dr. Frankenstein met flesjes fruitsmaken boven je wijn hangen is dat namelijk niet). Nu is het aantal smaken dat uit een vat kan komen veel beperkter dan het spectrum aan smaken wat uit druiven kan komen, dus wij zien het gebruik van eikenhout het liefst als een mooie ondersteuning van de al aanwezige aroma’s in een wijn. Al zijn er absoluut ook liefhebbers van het overdadige stereotype Californische “popcorn met boter en vanillesaus” smaakje. Neem een druif als Grechetto. De meeste wijndrinkers hebben er waarschijnlijk nog nooit van gehoord, maar dit Umbriaanse druifje van Griekse afkomst staat bekend om geuren van noten, zoals versgebrande hazelnootjes. En iedereen kan zich zonder moeite voorstellen dat dat heerlijk past bij de geur van vanille en bijvoorbeeld kruidnagel. Samen met tabak en kokos zijn dat zo’n beetje de bekendste geuren die uit een eikenhouten vat kunnen komen, maar die laatste is niet bepaald subtiel en misschien het minst geschikt. Kun je dan sturen welke geuren zo’n vat afgeeft? Yes, gelukkig wel. Je kunt beginnen met het soort eiken, Europees of Amerikaans, en daarna met de methode waarop je het vat maakt. Om de houten duigen te buigen (kon het niet laten) wordt met vuur de binnenkant van het vat verhit. Maar je kunt dat kort of lang doen, en de aroma’s die vrijkomen uit het hout wanneer het kort verhit wordt is eerder kokos-achtig, iets langer geeft vanille en wanneer je het nog langer doet koffie, tabak of karamelachtig. Daarnaast gaat een vat maar vier jaar mee, dus als je een wat ouder vat gebruikt, zijn de smaken veel subtieler.